To radość na widok przyjaciół, powrót do szkolnej ławy pod opiekę nauczycieli, zmiana organizacji dnia na ok. 210 dni nauki. Jak dowiadujemy się z publikacji poświęconych poszczególnym placówkom – bywały lata, gdy szkolny dzwonek wybrzmiewał zupełnie inaczej niż zwykle.
„1 września 1880 r. – […] Uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego uświetnił przejazd przez Chrzanów Najjaśniejszego Cesarza Franciszka Józefa I.
1 października 1884 r. – rozpoczęcie roku szkolnego. Zostało ono przesunięte z racji epidemii szkarlatyny.”
…Od Jedynki do Jedynki… : wydawnictwo jubileuszowe / redakcja tekstu Małgorzata Dziuba, Katarzyna Tęczar, Anna Mrowiec, 7-18.
„1913/1914 – Na mocy upoważnienia Krajowej Rady Szkolnej z dnia 26 sierpnia 1913 roku rozpoczęcie nauki zostało przeniesione z dnia 1 września na 15. Powodem tejże decyzji było umożliwienie rodzicom skorzystania z pomocy dzieci szkolnych do pilnych prac w polu, które z powodu długotrwałych deszczy przeciągnęły się na pierwszą połowę września.
1914/1915 – Z powodu wypadków wojennych rok szkolny rozpoczął się dopiero 7 września 1914 roku. Nauka trwała jednak tylko do 19 września 1914 roku, »(…) gdyż bardzo znaczna liczba mężczyzn musiała udać się na pole bitwy, brakło rąk, aby dokończyć prace jesienne. Należało przeto przerwać naukę, aby dziatwa mogła pomagać w pracy swoim rodzinom«. Przerwa ta trwała do 15.10.1914 roku. Następnie znów nauka została przerwana rozporządzeniem Rady Szkolnej w Chrzanowie z dn. 09.11.1914 roku z powodu inwazji rosyjskiej do Galicji Zachodniej. […]
Mimo, iż wykonano projekt organizacyjny na rok szkolny 1939/1940, nauka wskutek rozpoczęcia działań wojennych we wrześniu tegoż roku nie rozpoczęła się. Po zajęciu Balina przez niemieckiego okupanta, nauka rozpoczęła się 20.09.1939 roku. Z przedmiotów objętych programem zgodnie z zarządzeniem okupanta usunięto geografię i historię. Początkowo uczono posługując się dotychczasowymi podręcznikami, ale drugie zarządzenie godzące w tradycję polskiej szkoły zmuszało pracujących do sporządzania szczegółowego spisu posiadanych przez szkołę i dzieci podręczników, książek bibliotecznych i pomocy naukowych, następnie w niedługim czasie zostali zmuszeni do oddania tych rzeczy władzom niemieckim. Zajęcia w tym czasie odbywały się według zasad ściśle określonych przez okupanta, a za najmniejsze uchybienie, dziecko zostawało karane chłostą, a ojciec względnie opiekun dziecka karą pieniężną lub więzieniem.”
Wędrówka przez lata : jubileuszowe kalendarium 1859-2010 ; publikacja okolicznościowa z okazji 150-lecia szkoły / [red. Małgorzata Pawlak, Andrzej Drabiec], s. 24, s. 38.
„Rok szkolny 1914/15 rozpoczął się dopiero 10 października, gdyż ze względu na działania wojenne zgłosiło się niewielu uczniów. 14 listopada władze wojskowe zarekwirowały budynek gimnazjalny i urządziły w nim szpital dla chorych na cholerę.”
80 lat Państwowego Gimnazjum i Liceum im. St.Staszica w Chrzanowie : 1911-1991 : podstawowe informacje z historii i działalności szkoły / oprac. Areta Waszczyszyn-Jaracz, s. 6.
Osoby posiadające: zdjęcia klasowe, fotografie budynków szkolnych na ziemi chrzanowskiej, archiwalne dokumenty tj. legitymacje, świadectwa prosimy o kontakt z Działem Informacji Regionalnej. Zapraszamy także do pozostawiania w adnotacjach wspomnień dotyczących pedagogów, tradycji, dyscypliny szkolnej, anegdot. Twórzmy razem Cyfrowe Archiwum Ziemi Chrzanowskiej.
Czy ktoś z Państwa rozpoznał się wśród uczniów?